Wb/mnc/manju gisun/leolen gisuren/jai fiyelen

From Wikimedia Incubator

leolen gisuren - jai fiyelen 論語 - 為政第二

1. fudzi hendume: erdemu -i dasan be yabubuci, duibuleci hadaha usihai adali. terei bade bifi, geren usiha ukunjimbi. 1. 子曰:為政以德,譬如北辰,居其所,而眾星共之。
............................................................................... ...............................................................................
2. fudzi hendume: irgebun -i nomun -i ilan tanggū fiyelen be emu gisun de baktambuci ombi: gūnigan miosihon akū sehe be kai. 2. 子曰:詩三百,一言以蔽之,曰思無邪。
............................................................................... ...............................................................................
3. fudzi hendume: dasan i yarhūdara. erun i teksilere ohode, irgen guwere be bodocibe kemuni girucun be sarkū. erdemu -i yarhūdara dorolon -i teksilere ohode, girucun be sembime wembi. 3. 子曰:道之以政,齊之以刑,民免而無恥;道之以德,齊之以禮,有恥且格。
............................................................................... ...............................................................................
4. fudzi hendume: bi, tofohon se de, mujin tacin de oho. gūsin se de toktoho, dehi se de hūlimburakū oho, susai se de, abkai hesebun be saha. binju se de šan ijishūn oho. nadanju se de mujilen -i oki sehe ici kemun be dabarakū. 4. 子曰:吾十有五而志於學;三十而立;四十而不惑;五十而知天命;六十而耳順;七十而從心所欲,不踰矩。
............................................................................... ...............................................................................
5. meng i dzi hiyoošun be fonjire jakade, fudzi hendume, ume jurcere. fan cy, sejen jafaha de, fudzi alame, meng sun halangga, minde hiyoošun be fonjiha de, meni jabuhangge, ume jurcere sehe. fan cy hendume, aibe henduhebi? fudzi hendume, bisire de dorolon -i uilembi. akūha de, dorolon -i icihiyame sindambi. dorolon -i wecembi. 5. 孟懿子問孝。子曰:無違。樊遲御,子告之曰:孟孫問孝於我,我對曰:無違。樊遲曰:何謂也?子曰:生,事之以禮;死,葬之以禮,祭之以禮。
............................................................................... ...............................................................................
6. meng u be, hiyoošun be fonjire jakade, fudzi hendume, ama eme damu nimerakū seme jobošombi. 6. 孟武伯問孝。子曰:父母唯其疾之憂。
............................................................................... ...............................................................................
7. dzi io, hiyoošun be fonjire jakade, fudzi hendume, te -i hiyoošulambi serengge, damu ujime mutere be henduhebi. indahūn morin ci aname gemu ujimbikai. ginggulerakū oci, ai encu ni? 7. 子游問孝。子曰:今之孝者,是謂能養。至於犬馬,皆能有養;不敬,何以別乎?
............................................................................... ...............................................................................
8. dzi hiya, hiyooošun be fonjire jakade, fudzi hendume, cira mangga, baita bici, deote juse funde suilacun be alire, nure jemengge bifi ungga sede ulaburengge, erebe geli hiyoošun seci ombio? 8. 子夏問孝。子曰:色難。有事弟子服其勞,有酒食,先生饌,曾是以為孝乎?
............................................................................... ...............................................................................
9. fudzi hendume, bi, hūi -i emgi šuntuhuni gisureci, jurcerakūngge mentuhun -i adali, bederehe manggi, terei enggici be kimcici, inu elgiyen -i tucibume mutembi. hūi mentuhun akū kai! 9. 子曰:吾與回言終日,不違如愚。退而省其私,亦足以發,回也,不愚!
............................................................................... ...............................................................................
10. fudzi hendume, terei yabun be tuwara, terei deribun be cicilara, terei sulfangga be kimcire ohode, niyalma adarame daldambini! niyalma adarame daldambini! 10. 子曰:視其所以,觀其所由,察其所安,人焉廋哉!人焉廋哉!
............................................................................... ...............................................................................
11. fudzi hendume, fe be urebumbime, ice be sarangge, sefu oci ombidere. 11. 子曰:溫故而知新,可以為師矣。
............................................................................... ...............................................................................
12. fudzi hendume, ambasa saisa be tetušeci ojorakū. 12. 子曰:君子不器。
............................................................................... ...............................................................................
13. dzi gung, ambasa saisa be fonjire jakade, fudzi hendume, gisun -i onggolo yabuci, amala dahabumbi. 13. 子貢問君子。子曰:先行其言,而後從之。
............................................................................... ...............................................................................
14. fudzi hendume, ambasa saisa neigelembi, haršarakū. buya niyalma haršambi, neigelerakū. 14. 子曰:君子周而不比,小人比而不周。
............................................................................... ...............................................................................
15. fudzi hendume, tacimbime gūnirakū oci, mekele ombi. gūnimbime tacirakū oci, jecuhuri ombi. 15. 子曰:學而不思則罔,思而不學則殆。
............................................................................... ...............................................................................
16. fudzi hendume, encu temun -i tacin be kiceci, terei jobolon kai. 16. 子曰:攻乎異端,斯害也已。
............................................................................... ...............................................................................
17. fudzi hendume, io, sinde sarasu be tacibure, sarangge be sambi se, sarakūngge be sarkū se. ere uthai sarasu kai. 17. 子曰:由,誨女知之乎!知之為知之,不知為不知,是知也。
............................................................................... ...............................................................................
18. dzi jang, tacire de fulun be baire jakade, fudzi hendume, ambula donjifi, kenehunjerengge be sulabu. tereci gūwa be olhošome gisureci, wakalan komso ombi. ambla tuwaci jecuhunjerengge be sulabu, tuwaci gūwa be olhošome yabuci, aliyacun komso ombi, gisun de wakalan komso, yabun de aliyacun komso oci, fulun terei dolo bikai. 18. 子張學干祿。子曰:多聞闕疑,慎言其餘,則寡尤;多見闕殆,慎行其餘,則寡悔。言寡尤,行寡悔,祿在其中矣。
............................................................................... ...............................................................................
19. ai gung fonjime, adarame irgen dahambi? kungdzi jabume, tondo be tukiyere, geren miosihūn be bederebure oci, irgen dahambi. miosihūn be tukiyere, geren tondo be bederebure oci, irgen daharakū. 19. 哀公問曰:何為則民服?孔子對曰:舉直錯諸枉,則民服;舉枉錯諸直,則民不服。
............................................................................... ...............................................................................
20. g'i k'ang dzi fonjime, irgen be ginggun tondo de huwekiyenduburengge adarame? fudzi hendume, tob seme enggelere oci, ginggulembi, hiyoošulara jilara oci, tondo ombi. saingge be tukiyere, muterakūngge be tacibure oci, huwekiyendumbi. 20. 季康子問:使民敬忠以勸,如之何?子曰:臨之以莊,則敬;孝慈,則忠;舉善而教不能,則勸。
............................................................................... ...............................................................................
21. gūwa, kungdzi -i baru hendume, agu si ainu dasan be darakū? fudzi hendume, dasan -i nomun de, hiyoošungga seme henduhekūbio, damu hiyoošungga, ahūn deo de senggime ofi, selgiyeme dasan de isibumbi sehebi. ere inu dasan be daha kai, adarame daha de teni dasan de daha sembi? 21. 或謂孔子曰:子奚不為政?子曰:書云『孝乎,惟孝友於兄弟。』施於有政,是亦為政,奚其為為政?
............................................................................... ...............................................................................
22. fudzi hendume, niyalma ofi akdun akū oci, terei ebsi ojoro be sarkū kai. amba sejen de be akū, ajige sejen de berhun akū oci, tere adarame yabuci ombini? 22. 子曰:人而無信,不知其可也。大車無輗,小車無軏,其何以行之哉?
............................................................................... ...............................................................................
23. dzi jang fonjime, juwan jalan be saci ombio? fudzi hendume, yen gurun, hiya gurun -i dorolon be songkoloro de, terei ekiyeniyehe nonggiha babe saci ombi. jeo gurun, yen gurun -i dorolon be songkoloro de, terei ekiyeniyehe nonggiha babe saci ombi. aika jeo gurun be sirarangge bici, udu tanggū jalan seme saci ombikai. 23. 子張問:十世可知也?子曰:殷因於夏禮,所損益可知也;周因於殷禮,所損益可知也;其或繼周者,雖百世可知也。
............................................................................... ...............................................................................
24. fudzi hendume, fudzi hendume, tenteke weceku waka bime wececi, haldaba kai, jurgan be safi yaburakū oci, baturu akū kai. 24. 子曰:非其鬼而祭之,諂也。見義不為,無勇也。