Wp/qug/Shukllachishka America Suyukuna

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | qug
Wp > qug > Shukllachishka America Suyukuna
United States of America
Shukllachishka America Suyukuna
Estados Unidos Estados Unidos
Wipala Kirara
Mamallaktapak rimay :
In God We Trust (Inlish shimipi: «Apunchikta iñinchik»)
E Pluribus Unum (Latin shimipi: «Tawkamanta, shuklla»)
Mamallaktapak taki : The Star-Spangled Banner
 
Estados Unidos
Estados Unidos
 
Uma llakta Washington D. C.
Mamakamachiymanta shimi Mana tiyan [1]
Kamachiy Suyukunapak Ripublika 
Pushakkuna
Barack Obama
Kishpichiy
 • rimashka
 • Sinchiyashka
de Gran Bretaña
4 purun killapi 1776 watapi
3 kuya killapi 1783 watapi
Mashna allpata 9.826.675 km²
runakuna 308.745.538 (2010)[1]
(33.72[2] hab./km²)
 • PIB (2008)
 • PIB/runa
Dolar 14.204.322 millones[3]
USD46.715[3]
HDI (Runa kururay rikuchik)-(2010) 0,902[4] (4º)  – ashta alli[5]
Kullki Dólar estadounidense ($, USD)
Pacha suyu
 • Ruphay mit'a
(UTC-5 a UTC-10)
(UTC-4 a UTC-10)
Internet tuyru .us .mil .gov
Karu rimay tuyru +1
Ankichik tuyru WAA-WZZ
Antanka tuyru N
Antawa tuyru USA
ISO tuyru 840 / USA / US
Kaypi wankurishka: OEA, ONU, OTAN, APEC, OCDE, OSCE, TLCAN, G-8, G-20

1 Inlish shimika 28 suyukunapi mamakamachiymanta shimimi kan. Shinapash, shuk suyukunapi, Kastilla shimi, Franciya shimi, Hawayanu shimitapash mamakamachiymanta shimimi kan. Shuk tukuy mamallaktapa mamakamachiymanta shimimi mana tiyan.

Shukllachishka America Suyukuna (Inlish shimipi : United States of America, USA) shuk Abya Yalapi mamallaktami kan. Chay mamallaktaka 1776 wataka kishpichirirka, Inglaterra mamallaktamanta. USA mamallakta tukuy mamallaktakunapa chuskuniki ashtawan allpayukmi, kimsaniki ashtawan runakunayukmi kan. Shinalla, paypa PIB tukuy mamallaktapa yallikmi kan. Kunan pachapi, 308 hunu runakunaka chaypi kawsan. Paykunamanta, ashtawan wasipi Inlish shimita riman, shinapash 12,2% wasipi Kastilla shimita riman.

Allpamanta, chirikunukmanta[edit | edit source]

USA mamallaktapak allpata ashta hatunmi kan : Canada mamallaktamanta (chinchaypi) México mamallaktaman (Uranpi) 2500 km tiyan, Atlántico mamakuchamanta (Intiyaykuypi) Pacífico mamakuchamanta 4500 km tiyan. Chay allpapi, USA 48 suyukuna charin, ashtaawan 2 suyukuna shuk allpapimi kan : Alaska suyu, karu chinchayman, Hawai suyupash (Pacífico mamakuchapi).

Chay mamallaktapak yalli hatun rasuka McKinley Rasumi (6194m) kan, Alaska suyupi. Shuk hatun rasukunaka Whitney rasumi (4421m, California suyupi), Rainier rasumipash (4392m, Washington suyupi).

Llaktakuna, suyukuna[edit | edit source]

Wiñay kawsay[edit | edit source]

Maymanta surkushka[edit | edit source]

  1. [http://www.nytimes.com/2010/12/22/us/22census.html Census Data Show 308 Million People and a Regional Shift, NY Times, 2009
  2. Resident Population Data: Population density, USA mamallaktapa kamachiy, 2010
  3. 3.0 3.1 United States, FMI, 2010
  4. Informe sobre Desarrollo Humano 2010 Edición del Vigésimo Aniversario, PNUD
  5. Informe sobre Desarrollo Humano 2009, Naciones Unidas, 2009